Op 27 januari jl. was de kogel door de kerk. Minister De Jonge kondigde aan dat de Omgevingswet niet per 1 juli 2023 wordt ingevoerd, maar dat deze met een half jaar wordt uitgesteld. De geplande invoering van de Omgevingswet is 1 januari 2024.
Uitstel biedt mogelijkheid om legesverordening gereed te hebben voor begrotingscyclus
Alhoewel de wenkbrauwen kunnen worden gefronst over de zoveelste keer uitstel van de invoering van de Omgevingswet, is het voor de voorbereiding van de legesverordening niet ongunstig. Het biedt de mogelijkheid om vóór de begrotingscyclus de legesverordening en de tarieventabel aan te passen of ten minste de puntjes op de i te zetten, voor zover dat nog niet was gedaan in 2022.
De Omgevingswet is veel meer omvattend dan leges alleen. Echter het is belangrijk voor de lokale belasting medewerker om tijdig bij het proces betrokken te zijn. Enerzijds omdat de Verordening Leges geredigeerd zal moeten worden met nieuwe en/of aangepaste artikelen en anderzijds omdat de begrote opbrengsten en lasten grote verschuivingen kennen.
Redactie van de legesverordening
Zoals wellicht bekend heeft de VNG een modelverordening ter beschikking gesteld. Echter een gemeente zal ook eigen specifieke keuzes moeten maken die wellicht een andere formulering en/of heffingsmaatstaf, aanvulling of uitsluiting zal vereisen in de opstelling van de verordening. De volgende vragen kunnen daarbij bijvoorbeeld van belang zijn:
- Hoe worden de omgevingstafels gedefinieerd en wat is de beleidsdoelstelling van deze tafels?
- Moet er ook een tarief worden opgenomen voor de ruimtelijke toetsing van een omgevingsplan?
- Zijn overige verwijzingen in de legesverordening aangepast naar aanleiding van de invoering van de Omgevingswet zoals Algemene Plaatselijke Verordeningen en/of overige relevante verordeningen?
- Gaat de gemeente voor milieubelastende activiteiten leges heffen, welke producten wordt hierbij gehanteerd en welke beleidsdoelstelling ligt hier aan ten grondslag?
- Blijven de huidige uitgangspunten van de Legesverordening (b.v. omtrent vermindering en/of teruggave) onverminderd van toepassing?
Nieuwe berekening kostendekkendheid
Op grond van de Gemeentewet, mogen de begrote baten de begrote lasten niet overstijgen van de leges (op verordeningniveau). Dit is de zogenaamde opbrengstlimiet waarover veel wordt geprocedeerd. Ook maken gemeenten gebruik van de mogelijkheid om in de begroting een lokale heffingen paragraaf te publiceren en hier inzichtelijk te maken wat de kostendekkendheid is van leges inclusief een overzicht van begrote baten en lasten.
De invoering van de Omgevingswet, maar met name de Wet Kwaliteitsborging heeft impact op de te maken kosten van de gemeente, maar ook op de opbrengsten.
Omdat er zoveel wijzigt in de uitvoering van de werkzaamheden en dit impact heeft op de inzet van medewerkers enerzijds en de mogelijkheid om kosten te verhalen anderzijds is het nog geen sinecure om deze te begrote baten en lasten inzichtelijk te maken. Ook moet overwogen worden hoe de overige hoofdstukken van de Legesverordening betrokken (moeten) worden bij de opbrengstlimiet.
Het is daarom zeer raadzaam om nu (voor zover daarmee nog geen begin was gemaakt) de werkzaamheden hiervoor te starten. Met name omdat het lastig ‘vooruit te blikken’ is op wat de Omgevingswet en Wkb nu werkelijk voor impact zal hebben en om dit te kunnen herleiden vanuit het huidige productenbestand. Denk hierbij aan de huidige omgevingsvergunning bouwactiviteit, hoeveel wordt vergunningsplichtig en hoeveel wordt meldingsplichtig? Of de nieuwe leges op milieubelastende activiteiten? Is dit één-op-één te vergelijken met de huidige milieuvergunningen?
Dit vergt een samenwerking tussen verschillende disciplines om zo getrouw mogelijk de kosten inzichtelijk te maken. Het kan niet anders dat het aanvangsjaar wellicht enige ruwheid in de uitgangspunten zal kennen, het is dan wel van belang dat de uitgangspunten op verifieerbare wijze zijn vastgesteld en dat de ontwikkeling van de Omgevingswet en Wet Kwaliteitsborging gemonitord wordt om tijdig bij te kunnen sturen waar mogelijk.
Fiscaliade heeft diverse gemeente begeleid en begeleidt momenteel diverse gemeentes om tot een aanpassing van de legesverordening te komen.
Wilt u weten hoe Fiscaliade dit aanpakt?
Neemt u dan contact op. Wij praten u hier graag over bij. Fiscaliade, afdeling lokale belasting, Olga Menger.
