De Belastingdienst maakt in haar controleaanpak veelal gebruik van de zogeheten CAB-conforme steekproeven (conform Controle Aanpak Belastingdienst) om organisaties te controleren. Deze steekproeven vinden dan plaats door middel van gegevensgerichte steekproeven op euro’s.
Ook zien wij dat de Belastingdienst inzet op steekproeven, als middel voor de (noodzakelijke) stap ‘monitoring’ in het kader van de Doorontwikkeling Horizontaal Toezicht (DHT). Wat houdt een CAB-conforme steekproef nu precies in en kan ik dit als organisatie ook zelf doen? Is het gebruik maken van CAB-conforme steekproeven verplicht als mijn organisatie naar DHT wil? In dit artikel leest u hier meer over.
Wat is nu precies de CAB-conforme steekproef?
In de CAB en het Handboek Controle Belastingdienst staat beschreven hoe de steekproefmethodiek van de Belastingdienst werkt. In het kort gaat het om een gegevensgerichte geïntegreerde steekproef op de euro’s in de administratie van een organisatie. Dit is een statistische steekproef waarin meerdere belastingmiddelen zijn betrokken, veelal btw en loonheffingen, maar ook vennootschapsbelasting. Er geldt een nulfoutenverwachting, wat feitelijk betekent dat bij elke fout(fractie) in een controle een naheffing (met eventuele boetes) volgt. De gedachte hierachter vanuit de Belastingdienst is dat de belastingplichtige zijn aangifte stellig en zonder voorbehoud moet indienen.
Bij fouten, zal de belastingplichtige tegenbewijs moeten leveren. De ervaring leert dat een kleine fout een organisatie veel geld kan kosten. Afhankelijk van de grootte van de organisatie kost een foute steek (euro) in de steekproef potentieel tot een miljoen euro (exclusief eventuele boetes). Door zelf de regie te nemen als organisatie, kan een dergelijke last veelal bespaard worden is onze ervaring. Door zelf steekproeven uit te voeren worden de meest voorkomende risico’s in het interne proces sneller gesignaleerd en kunnen deze worden beheerst met aanvullende beheersmaatregelen.
Hoewel de controleaanpak van de Belastingdienst in bovenstaande documentatie staat beschreven (met termen als massa/materialiteit/interval/foutverwachting/extrapolatie), is er ons inziens ook niet zoiets als één CAB-conforme steekproef. In de praktijk merken wij namelijk dat CAB-conform verschillend wordt uitgelegd door de Belastingdienst in het land. Als het gaat om het bepalen van de brondata die wordt gebruikt voor het trekken van de steekproef, dan zijn hierin mogelijkheden om deze op maat voor uw organisatie te selecteren.
Dit biedt dus ruimte om zelf invulling te geven aan de steekproef en de inrichting daarvan om deze vervolgens met de Belastingdienst af te stemmen zodat deze kwalificeert als CAB-conform. Dit kan er ook toe leiden dat de relatief hoge aantallen van steken afhankelijk van de steekproef kunnen worden beperkt. Zo hebben wij bijvoorbeeld succesvol een steekproef met de Belastingdienst afgestemd (CAB-conform) voor de Vennootschapsbelasting waarbij wij de steekproef enkel hebben ingericht op baten. Doordat de CAB-conforme steekproef qua omvang wordt bepaald op de lasten kon met een afgestemde selectie feitelijk het aantal te beoordelen facturen (fors) worden gereduceerd. Hierbij is ook afgesproken om een steekproef meer preventief in te zetten, zonder dat er bij fouten direct financiële consequenties zijn, maar dan als verbetermaatregel voor de organisatie zelf.
Preventief inzetten van steekproeven
Mits goed uitgevoerd, kunnen steekproeven organisaties helpen bij hun fiscale positie, waardoor het veelal ook loont om zelf actief de steekproef als beheersingsmiddel in te zetten.
Omdat de CAB-conforme steekproef strikte eisen stelt en potentieel grote financiële gevolgen heeft, is het nuttig om te weten hoe u dit zoveel mogelijk in uw voordeel kunt laten werken.
Dit kan bijvoorbeeld door aan de voorkant afspraken te maken over de wijze waarop steekproeven door de organisatie worden uitgevoerd en hoe de Belastingdienst hierop kan steunen, maar ook door af te spreken wat het dan betekent mocht er wel een fout worden geconstateerd. Tevens kunt u met de Belastingdienst afspraken maken over de massa (al dan niet elimineren van posten met beperkte relevantie) en het voorkomen van eventuele extrapolatie (doortrekken van een fout naar eerdere jaren). Verder zijn er varianten van controles mogelijk. Dit helpt niet alleen bij een eventuele controle (boekenonderzoek), maar kan ook inzicht geven of reeds ingerichte fiscale beheersingsmaatregelen afdoende zijn.
Inzet van steekproeven bij DHT?
Wij zien nu ook in de DHT, dat de Belastingdienst de CAB-conforme steekproef als belangrijk middel ziet – zo niet soms noodzakelijk – in het kader van de vereiste stap ‘monitoring’.
Hoewel wij van mening zijn dat de steekproef niet noodzakelijk is bij DHT, en dit ook niet direct in stukken is terug te lezen, merken wij dat de Belastingdienst in delen van het land de CAB-conforme steekproef als indirecte eis stelt bij DHT.
Vanuit onze ervaring zien wij meerdere manieren om hierop te sturen, ook in het kader van DHT. Ook zijn wij van mening dat er andere manieren zijn om steekproeven als monitoring in te zetten, bijvoorbeeld op een specifiek (deel)onderwerp, ongeacht of een organisatie DHT wil. De afweging welke steekproef het best bij uw organisatie past kunnen wij gezamenlijk met u maken. Wij gaan hierover graag met u in gesprek.
Meer weten? Meldt u aan voor onze cursus fiscale beheersing en steekproeven.
Wilt u meer weten over de steekproefmethodiek van de Belastingdienst of andere manieren om steekproeven in te zetten in uw organisatie? Op di. 17 en do. 19 mei geven wij één cursus (verspreid over twee dagen via teams) over fiscale beheersing en steekproeven, waarin u de ins en outs hiervan leert. Deze cursus is relevant voor alle organisaties, of u nu wel of niet een Convenant DHT wilt afsluiten. Kijk voor meer informatie over deze cursus en aanmelden op deze pagina.
Wilt u meer weten over dit onderwerp? Neem dan ook gerust contact op met: Marian Roberti.
