De Belastingdienst heeft recent tijdens een voorlichtingssessie op de Intermediairdagen, aandacht besteed aan de speciale situatie bij grensarbeid van een ambtenaar in internationaal verband. De Belastingdienst in Nederland en de “Finanzämbter” in Duitsland passen ieder een verschillende uitleg toe voor wat betreft het belastingverdrag. Dit kan leiden tot een dubbele (non-)heffing. Dit verschil in uitleg, kan alleen worden opgelost nadat een ambtenaar die hiermee te maken krijgt, via een verzoek tot onderling overleg deze omissie aan de kaak stelt. In dit artikel lichten wij de verschillende zienswijze toe voor de Nederlandse overheidsinstelling.
Hoofdregel belastingverdrag Nederland-Duitsland
Het Belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland kent als hoofdregel dat een ambtenaar belasting betaalt in de staat waar de overheidsdienst waar hij in dienst is onder valt. Dus het salaris van een ambtenaar van een Nederlandse overheidsinstelling, is op grond hiervan belast in Nederland. Wellicht ten overvloede, deze discussie speelt niet voor grensarbeiders die in België wonen. Daarvoor geldt de Nederlandse uitleg.
Uitzondering
Vervolgens bestaat er een uitzondering op deze hoofdregel. De tekst van artikel 18 in het verdrag is als volgt:
“Salarissen, lonen en andere soortgelijke beloningen, betaald door een verdragsluitende staat, deelstaat of een staatkundig onderdeel of een plaatselijk publiekrechtelijk lichaam van een verdragsluitende staat of deelstaat, aan een natuurlijke persoon ter zake van diensten verleend aan die staat, deelstaat of dat staatkundig onderdeel of plaatselijk publiekrechtelijk lichaam daarvan, zijn slechts in die staat belastbaar. Deze salarissen, lonen en andere soortgelijke beloningen zijn echter slechts in de andere verdragsluitende staat belastbaar, indien de diensten in die staat worden verleend en de natuurlijke persoon een inwoner is van die staat die:
- onderdaan is van die staat; of
- niet uitsluitend voor het verlenen van de diensten inwoner van die staat werd.”
De Belastingdienst in Nederland stelt zich op het standpunt dat deze uitzondering alleen geldt voor lokaal aangeworven personeel, zoals personeel dat wordt aangenomen bij een ambassade in het buitenland. De Belastingdienst geeft aan dat de uitzondering alleen geldt indien het gaat om lokaal aangeworven personeel:
– die thuiswerken én de Duitse nationaliteit hebben; of,
– die thuiswerken en om privé redenen in Duitsland wonen.
Hiervoor is de tekst, die zo is opgenomen in het OESO-modelverdrag, bedoeld.
Duitsland stelt zich echter op het standpunt dat altijd gekeken moet worden naar deze uitzonderingen. Dat betekent dat het salaris van een ambtenaar in Nederlandse overheidsdienst, dat verdiend wordt in Duitsland (thuiswerkdagen) in Duitsland belast is, indien deze ambtenaar de Duitse nationaliteit heeft of om privé reden in Duitsland woont. In bepaalde situaties kan deze verschillende uitleg ertoe leiden dat er dubbele belasting wordt geheven (in Nederland en in Duitsland) of dat in geen van beide landen Belasting wordt geheven.
De rechter in Nederland heeft dit jaar bij het belastingverdrag met de Verenigde Staten (hierin staat dezelfde tekst opgenomen) overigens een gelijke uitleg gegeven aan de tekst in het verdrag als dat Duitsland nu doet. Hier is door de Belastingdienst hoger beroep tegen aangetekend.
Mogelijk brengt deze procedure in de toekomst een kentering teweeg in hoe de Belastingdienst (Nederland) belastingverdragen uitlegt.
Nederland heeft meerdere belastingverdragen afgesloten waarin een vergelijkbare bepaling of soms een aangepaste bepaling is opgenomen over de belastingheffing over het salaris van een ambtenaar bij grensoverschrijdend werken. Tot nu toe wordt in al die situaties door Nederland en ook de desbetreffende buitenlanden, de uitleg van de Belastingdienst in Nederland gevolgd.
Wat moet u doen als Nederlandse overheidsorganisatie
De Belastingdienst benadrukt dat voor de Nederlandse overheidsorganisatie, de uitleg van de Belastingdienst in Nederland geldt. Dat betekent dat u ook voor de ambtenaar die in Duitsland woont, ongeacht of hij in Nederland werkt of in Duitsland (gedeeltelijk) thuiswerkt, loonbelasting in Nederland moet inhouden en afdragen.
Wat betekent dit voor ambtenaren die in Duitsland wonen die voor een Nederlandse overheidsorganisatie werken
De Belastingdienst in Nederland heeft aangegeven dat het zo kan zijn dat over het salaris dat de ambtenaar van de Nederlandse overheidsorganisatie ontvangt, nogmaals belasting betaald moet worden in Duitsland over de thuiswerkdagen.
Omdat Duitsland vindt dat het inkomen in Duitsland belast is, hoeft Duitsland ook geen voorkoming van dubbele belasting te geven.
Dat betekent dat de ambtenaar zowel in Nederland als in Duitsland belasting moet betalen over salaris dat is verdient met thuiswerkdagen (NB: tot 1 juli 2022 kan nog een beroep gedaan worden op het ‘coronabesluit’ met de goedkeuring voor grensarbeiders, daarna niet meer). Hierdoor houdt deze netto minder nog loon over. De Belastingdienst geeft aan dat, nadat in beide landen aangifte is gedaan, alleen door een verzoek in te dienen bij de Belastingdienst in Duitsland (dit moet via de Belastingdienst van het woonland van de ambtenaar) om hierover in onderling overleg te treden met Nederland, dat deze dubbele belastingheffing kan worden opgelost. Een dergelijke kan procedure lang duren. Ambtenaren die in Duitsland wonen en veel thuiswerken kunnen hierdoor in financiële problemen komen.
Het is dus van belang dat ambtenaren die in Duitsland wonen en een Nederlandse overheidswerkgever hebben, goed bijhouden op welke dagen zij in Duitsland thuiswerken. Dit kan onder meer op basis van de omvang van de thuiswerkvergoeding, worden onderbouwd.
Oproep aan Ministerie van Financiën
Voor ons als adviseur valt niet uit te leggen dat de Belastingdienst bekend is met een verschillende uitleg van het Belastingverdrag als het gaat om ambtenaren die grensarbeider zijn, maar dat hier in overleg met Duitsland niets aan gedaan kan worden totdat een ambtenaar die met deze dubbele heffing getroffen wordt, een verzoek indient voor onderling overleg hierover.
In de omgekeerde situatie, een ambtenaar van een Duitse overheidsinstelling, die in Nederland woont, zou deze door dit verschil in inzicht het inkomen dat is toe te rekenen aan thuiswerkdagen in Nederland geheel onbelast ontvangen. Dit wordt echter door Duitsland voorkomen, door over dit inkomen al wel ‘lohnsteuer’ af te laten dragen, wat een eindheffing is als de ambtenaar geen aangifte doet in Duitsland.
Om te voorkomen dat ambtenaren van een Nederlandse overheidsdienst die in Duitsland wonen, in financiële problemen gaan komen vanwege deze dubbele heffing, doen wij een dringende oproep aan de Belastingdienst om pro-actief het onderling overleg op te starten met Duitsland. Danwel totdat hiertoe overeenstemming is bereikt, in afstemming met Duitsland bijvoorbeeld de voorlopige afspraak te maken dat de uitleg van de staat waar de ambtenaar in overheidsdienst is, mag worden toegepast. Voorkomen is immers beter dan genezen!
Meer weten?
Mocht u vragen hebben over bovenstaande, of als wij u van dienst kunnen zijn bij de communicatie naar uw medewerkers die in Duitsland wonen, neem dan gerust contact met ons op. LH en WNT-specialisten: Marjon van Ginhoven of Remco Bosma.
