Hoge Raad duidelijk: geen mogelijkheid voor rentematiging bij spiegel correctie BTW – BTW compensatiefonds

5 juli 2023

De Hoge Raad heeft geoordeeld dat een rentenadeel bij een correctie tussen btw en BCF door de wetgever is beoogd. Hierdoor is er in zo’n situatie helaas geen mogelijkheid tot rentematiging.

De Hoge Raad heeft recentelijk een arrest gewezen over de situatie waarin een gemeente een bijdrage uit het BCF met belastingrente terug moet betalen en over teveel afgedragen btw belastingrente heeft verkregen. Volgens de Hoge Raad heeft de wetgever het rentenadeel dat hierbij is ontstaan beoogd, waardoor er geen ruimte is voor rentematiging.

In deze zaak gaat het om een gemeenschappelijke regeling van drie gemeenten. De gemeenten hebben een openbaar lichaam ingesteld, de ‘BAR-organisatie’. Deze heeft bepaalde taken van de gemeenten overgenomen waarbij deze vervolgens zelfstandig werden uitgevoerd. 

De BAR bracht aanvankelijk geen btw in rekening over de prestaties die aan de gemeenten werden verricht, omdat de koepelvrijstelling van toepassing zou zijn. De inspecteur is het hier niet mee eens en heeft naheffingsaanslagen btw opgelegd.

De BAR heeft aanvullende facturen uitgereikt aan de deelnemende gemeenten. De gemeenten hebben via het BCF de in rekening gebrachte btw gecompenseerd. 

Vervolgens heeft de Staatssecretaris van Financiën het standpunt ingenomen dat bij een dergelijke situatie de koepelvrijstelling wél van toepassing is. De naheffingsaanslagen zijn vernietigd en de BCF-bijdragen zijn teruggevorderd. 

Voor de teveel afgedragen btw heeft één van de deelnemende gemeenten, belanghebbende, belastingrente opgelegd gekregen. De inspecteur heeft voor de ten onrechte geclaimde BCF-bijdrage belastingrente in rekening gebracht aan belanghebbende.

Belanghebbende is van mening dat de berekening van rente achterwege moet blijven, omdat deze rente in strijd is met de Wet BCF. Volgens belanghebbende heeft de wetgever beoogd om de correcties voor btw en de daarmee samenhangende correcties voor het BCF vanuit renteoogpunt gelijk en neutraal te behandelen.

Het Hof was het hier niet mee eens, de wetgever heeft de verschillen in de vergoeding en de wijze van in rekening brengen van de belastingrente voor btw/BCF namelijk beoogd. 

Belanghebbende is vervolgens in cassatie gegaan bij de Hoge Raad. Volgens de Hoge Raad heeft de wetgever al vanaf de invoering van de Wet BCF erop gewezen dat de rente pas ingaat vanaf het kalenderjaar volgend op het kalenderjaar waarop de rente betrekking heeft, ondanks dat dit tot verschillen in beide correcties leidt. De wetgever heeft het rentenadeel dus beoogd, waardoor er geen ruimte is voor rentematiging.

Verder gaat de Hoge Raad nog in op het grondwettelijk toetsingsverbod van wetten in formele zin. Een bepaling uit een wet in formele zin kan alleen buiten toepassing worden gelaten door de rechter als er sprake is van bijzondere omstandigheden, waar de wetgever bij zijn afweging geen rekening mee heeft gehouden. Van bijzondere omstandigheden was in deze zaak geen sprake.

De Hoge Raad merkt ook nog op dat de Wet op het Btw-compensatiefonds geen Unierechtelijke maar een nationale regeling is. Een beroep op Unierechtelijke beginselen is voor een zaak die betrekking heeft op de Wet BCF dus niet mogelijk.

Tot slot heeft belanghebbende hier wel een mogelijkheid gehad om Irimierente vergoed te krijgen: deze rente kan worden vergoed wanneer op basis van een wet die materieel in strijd is met het Unierecht, btw is geheven. Deze strijdigheid moet blijken uit een uitspraak van het Hof van Justitie, een arrest van de Hoge Raad of conformatie van de Staatssecretaris van Financiën aan jurisprudentie van feitenrechters. In dit geval heeft de Inspecteur een standpunt ingenomen welke achteraf volgens de Staatssecretaris onjuist was. De belanghebbende heeft dus recht op Irimierente.

Een verzoek om Irimierente moet worden gedaan binnen zes weken na dagtekening van de beschikking van de inspecteur waarin is vermeld dat de btw terug wordt betaald. 

Meer weten?

Wilt u meer weten over de betalen of te claimen rente? Neem dan contact op met onze btw-specialist Nikita Brameijer

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *