In eerdere nieuwsberichten hebben wij u bericht over de ontwikkelingen omtrent de Wet DBA en de handhaving daarvan door de Belastingdienst. In dit artikel geven wij een update.
Terugblik
De Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA), ingevoerd in 2016 als opvolger van de VAR verklaring, gaat in essentie om de vraag wanneer sprake is van een werknemer met een arbeidsovereenkomst of een zzp’er (opdrachtnemer) met een overeenkomst van opdracht. In de praktijk kan het, zoals u weet uit eerdere nieuwsberichten, zeer lastig zijn om dit onderscheid te maken. Een juiste beoordeling is van groot belang voor het arbeidsrecht, sociale zekerheid en voor de loonheffingen.
Kamerbrief juni 2022
Op 24 juni jl., heeft de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een Kamerbrief gereageerd op rapporten van de Algemene Rekenkamer en de Auditdienst Rijk. Hieronder gaan wij in op de belangrijkste punten voor de praktijk.
Drie lijnen
Het Kabinet kiest er conform het coalitieakkoord voor om de komende periode maatregelen te nemen langs drie lijnen om (de regels rondom) het werken met en als zelfstandige(n) meer toekomstbestendig te krijgen. De drie lijnen, die nog nader zullen worden uitgewerkt in concrete maatregelen, zijn als volgt:
- De inzet op een gelijker speelveld voor contractvormen wat betreft arbeidsrecht, sociale zekerheid en fiscaliteit;
- Meer duidelijkheid over de vraag wanneer gewerkt wordt als werknemer dan wel als zelfstandige buiten dienstbetrekking (beoordeling van arbeidsrelaties) alsmede het ondersteunen van werkenden om hun rechtspositie op te eisen, en;
- Het verbeteren van toezicht en handhaving op schijnzelfstandigheid.
Handhavingsmoratorium
In de Kamerbrief spreekt het kabinet de ambitie uit om het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025 op te heffen, of eerder indien mogelijk. De Belastingdienst kan dan weer in alle gevallen met terugwerkende kracht handhaven tot de datum van opheffing. Nu kan dit alleen als sprake is van kwade trouw of een aanwijzing van de Belastingdienst op dit punt. In die situaties is het op dit moment al mogelijk voor de Belastingdienst om handhavend op te treden, zij het dat dit in de praktijk tot op heden niet vaak voorkomt vanwege de bewijslast die rust op de Belastingdienst.
Webmodule
Sinds januari 2021 is de Webmodule beoordeling arbeidsrelatie beschikbaar. Met deze online vragenlijst kunt u een indicatie krijgen of een specifieke opdracht buiten dienstbetrekking kan worden uitgevoerd, of dat er een indicatie is dat sprake is van een dienstbetrekking. De webmodule blijkt in de praktijk in veel situaties echter geen geschikt instrument om zekerheid vooraf te krijgen. Naast het feit dat de webmodule formeel geen echte zekerheid vooraf geeft, kan de webmodule zo blijkt in veel (28% van de) gevallen geen indicatie geven over de aard van de arbeidsrelatie op basis van de verstrekte informatie. De webmodule blijft online beschikbaar en het Kabinet is van mening dat de webmodule kan bijdragen aan het vooraf meer duidelijkheid krijgen over de aard van de arbeidsrelatie. Het Kabinet zal de exacte rol van de webmodule en besluitvorming daarover meenemen bij de andere te nemen stappen. De verwachting is dan ook dat de webmodule in een bepaalde vorm zal blijven bestaan.
Doorkijkje naar de toekomst
Het Kabinet wil ook het criterium gezagsverhouding verduidelijken en daarbij aansluiten bij jurisprudentie. Over dit criterium is in de praktijk de meeste discussie. Over de andere twee criteria die aanwezig moeten zijn voor een arbeidsovereenkomst, loon en (persoonlijke) arbeid, is veel minder vaak discussie. In de procedure die nu bij de Hoge Raad ligt van Deliveroo, heeft de Advocaat Generaal (AG) de Hoge Raad geadviseerd om duidelijkheid te geven over wanneer sprake is van een gezagsverhouding. De AG adviseert ten aanzien van de gezagsverhouding om te kijken of het werk organisatorisch is ingebed in de organisatie van de opdrachtgever, als de werkzaamheden zien op een wezenlijk onderdeel van de bedrijfsvoering, dat daarvan snel sprake zal zijn. Belangrijk punt dat de AG hierbij ook aangeeft is, dat als de werkende gezien kan worden als een zelfstandig ondernemer, er geen sprake is van organisatorische inbedding. Voor de zelfstandige maaltijdbezorger bij Deliveroo zou de uitkomst volgens de AG overigens zijn, dat dit betekent dat deze in dienstbetrekking werkzaam is.
Belang voor de praktijk
Wanneer uw organisatie in de praktijk regelmatig zelfstandigen inhuurt, dan is veelal sprake van een fiscaal risico. Is uw organisatie voornemens een nieuw Horizontaal Toezicht (DHT) Convenant te sluiten met de Belastingdienst? Dan is inhuur/Wet DBA veelal een van de zogenoemde Key Risks voor de loonheffingen. Dat betekent dat u moet kunnen aantonen welke beheersmaatregelen u heeft getroffen, hoe u dit risico beheerst in een plan van aanpak en ook hoe u dit risico monitort. U kunt dit risico beheersen met werkprocessen, uitbesteden van inhuur aan een vendor/broker of bemiddelingsbureau, door te werken met modelovereenkomsten en ook de Webmodule kan nog steeds een belangrijke bijdrage leveren.
Tot slot
Wilt u meer weten over het beheersen van het risico bij inhuur en op welke wijze werkprocessen vormgegeven kunnen worden en data-analyse ingezet kan worden om de inhuur fiscaal te monitoren? Neem gerust contact met ons op met één van onze specialisten of uw vaste aanspreekpunt:
