Recent is de eerste uitspraak gepubliceerd van een Rechtbank over het BTW compensatiefonds en btw-ondernemerschap van gemeenten bij het gescheiden inzamelen van afval. In onze eerdere nieuwsbrieven hebben wij u uitgebreid geïnformeerd over het door de Belastingdienst ingenomen standpunt dat de gescheiden inzameling van (PMD) afval leidt tot btw-ondernemerschap. Inmiddels is hierover de eerste uitspraak gepubliceerd. In dit artikel vertellen wij u hier meer over.
Waar gaat de discussie ook al weer over?
Tot en met 2020 is de inzameling van huishoudelijk afval altijd als overheidstaak beschouwd. Dit is ook verankerd in de Wet Milieubeheer. Het gevolg is dat dit niet als economische activiteit werd beschouwd en gemeenten de inkoop btw op deze afvalinzamelingstaak daardoor als compensabel voor de BCF hebben beschouwd.
Een aantal jaren geleden is de verpakkingsindustrie verantwoordelijk gesteld voor de kosten die gepaard gaan met verpakkingen om recycling en duurzaamheid te stimuleren. Hiervoor heeft de verpakkingsindustrie met Stichting Afvalfonds / Nedvang via overeenkomsten afspraken gemaakt met de gemeenten over eventueel gescheiden inzameling, transport en verwerking van PMD materiaal. Hiervoor ontvangen gemeenten een vergoeding. De Belastingdienst heeft dit aangemerkt als een btw belaste prestatie.
Wat was het gevolg?
Dit betekende dat de gemeente zowel een overheidstaak uitvoert (inzameling van huishoudelijk afval) als ook btw ondernemer is voor de (meerkosten) van de gescheiden inzameling van PMD afval, sortering en verwerking.
Als gevolg hiervan werd de te veel gecompenseerde btw over de afgelopen vijf jaar gecorrigeerd en diende suppletie aangiften btw ingediend te worden. Over de correcties BCF werd belastingrente in rekening gebracht. Deze bedragen konden voor gemeenten flink oplopen.
Standpunt voor de rechter
In de recente uitspraak voor de Rechtbank werd het standpunt ingenomen dat ook de gescheiden inzameling van afval, sortering en verwerking als overheidstaak (dus niet-economische activiteit) moest worden aangemerkt. Voor wat betreft de belastingrente heeft de belastingplichtige een beroep gedaan op het begunstigend beleid van de Belastingdienst.
De Rechtbank heeft de standpunten van de belastingplichtige voor zowel de belastingplicht voor de btw als de belastingrente verworpen en de Belastingdienst in het gelijk gesteld.
Wat betekent deze uitspraak?
De uitspraak van de Rechtbank is een teleurstelling voor iedereen die van mening is dat de gescheiden inzameling, transport en verwerking van PMD afval als overheidstaak moet worden beschouwd. De Rechtbank is namelijk van mening dat er sprake is van een dienst door de gemeente aan het verpakkende bedrijfsleven onder bezwarende titel die de gemeente niet verricht als overheid.
Naar onze mening blijven er toch nog vragen bestaan na deze uitspraak. Zo is bij de beoordeling of er sprake is van een belaste prestatie niet in geschil dat er sprake is van een vrijwel kostendekkende vergoeding die wordt betaald aan de gemeente voor het gescheiden inzamelen, transporteren en verwerken van PMD afval. Wij ontvangen veel geluiden dat dit niet het geval is. Dit kan mogelijk tot een andersluidend standpunt leiden van de Rechtbank.
Voor wat betreft de belastingrente heeft belanghebbende zich gebaseerd op het beleid van de belastingdienst. Naar onze mening was dit ook niet het sterkste argument. De Rechtbank geeft aan dat er onder omstandigheden sprake kan zijn van het niet uitreiken van belastingrente beschikkingen en/of matiging. Omdat dit standpunt niet voldoende nader is toegelicht of cijfermatig is onderbouwd door de gemeente, heeft de Rechtbank dit standpunt terzijde gelegd.
Wat betekent dit voor de praktijk?
De uitspraak van de Rechtbank verkleint de kansen op het uitgangspunt dat voor de gescheiden inzameling, transport en verwerking sprake is van een overheidstaak. Wij adviseren daarom gemeenten om de administratie hier (indien en voorzover nog niet helemaal gereed) goed op in te richten.
Voor degene die bezwaar hebben ingesteld bij de Belastingdienst tegen de terugvorderingsbeschikkingen BCF en/of naheffing btw 2015 tot en met 2020 inclusief belastingrente betekent deze uitspraak dat de kans groot is dat het bezwaar wordt afgewezen door de Belastingdienst. Maar zoals wij in dit artikel hebben weergegeven plaatsen wij hierbij wel kanttekeningen dat in de Rechtbank uitspraak bepaalde uitgangspunten overeen zijn gekomen en standpunten zijn ingenomen die de nodige nuances kennen.
Wilt u meer weten?
Als u meer wilt weten hoe u in uw btw/BCF administratie om moet gaan met afval? Of u wilt meer weten over een bezwaarprocedure over dit onderwerp? Neemt u dan contact op met Nikita Brameijer of Olga Menger.
