In navolging op dit artikel, hebben wij een update over de vergoeding van de btw op gemaakte kosten voor Oekraïne. Zie hier onze nieuwsflits en bekijk hier de ledenbrief Ontwikkelingen Oekraïne van de VNG.
Gemeenten maken op dit moment veel kosten voor de noodopvang van Oekraïners, dit op verzoek van het Rijk. We krijgen veel vragen of de btw compensabel is voor de gemeenten. Er is nog geen formeel besluit over, hoewel in de wandelgangen een vaste afspraak voor de btw in de maak lijkt.
Wat betekent dit in de praktijk?
Gemeenten zijn druk doende om tijdelijke opvanglocaties voor de opvang van Oekraïners te realiseren. Zo worden door gemeenten flexibele wooneenheden gerealiseerd, eigen of gehuurde panden verbouwd of worden Oekraïners opgevangen op recreatieparken, hotels ed. welke in eigendom zijn van een derde.
De btw aspecten
De btw aspecten voor de opvang van asielzoekers zijn helder: voor de opvang van asielzoekers is een specifiek besluit van de staatssecretaris. In dit besluit is aangegeven dat btw belaste verhuur alleen mogelijk is bij de verhuren van accommodaties door hotels, pensions, kampbestedingsbedrijven en vakantiebestedingsbedrijven voor de opvang van asielzoekers en dak- en thuislozen aan het COA of het ministerie van Justitie en Veiligheid. Deze verhuur valt onder het 9%-tarief. Dit betreft dus specifiek de verhuur van accommodaties aan het COA of aan het ministerie. Gemeenten worden dus niet genoemd als mogelijke huurder. Dit zorgt ervoor dat het besluit van de staatssecretaris voor btw belaste verhuur primair niet van toepassing is. Daarnaast zijn de Oekraïners ook geen asielzoekers voor de terminologie welke specifiek in het besluit van de staatssecretaris van 22 december 2017 wordt genoemd. Het besluit is daarmee (overigens lijkt dit bewust) niet geactualiseerd voor de Oekraïners.
In 2016 is een besluit genomen over de noodopvang van Syriërs. Het COA keerde toen € 100 per asielzoeker per dag aan de gemeente uit. Deze vergoeding was bedoeld voor huisvesting, begeleiding etc. De gemeente trad hier volgens het ministerie niet op als btw-ondernemer. De btw op de kosten mochten wel worden gecompenseerd via het BTW-compensatiefonds. Het ministerie was van mening dat de steeds wisselende groep van asielzoekers niet kwalificeert als een individuele derde. De ingekochte goederen werden collectief verstrekt waardoor de btw op de kosten compensabel was.
Als de goederen of diensten specifiek voor een bepaalde asielzoeker worden ingekocht en vervolgens aan die persoon worden verstrekt, kan wel sprake zijn van een verstrekking aan een individuele derde waarvoor geen recht op compensatie bestaat.
Nog geen besluit
Tot nog toe is er nog geen besluit inzake de btw-aspecten over de opvang van de vluchtelingen uit Oekraïne. Op dit moment mogen de gemeenten de kosten voor opvangplekken declareren tot 100 euro per dag vanuit het Rijk. De gemeenten zijn verplicht opvangplekken te regelen. Het recht op compensatie is zonder specifieke goedkeuring op dit moment lastig aangezien het btw uitsluitingsvraagstuk inzake de bevoordeling van een individuele derde om de hoek komt kijken. Alhoewel de situatie vergelijkbaar lijkt met de eerdere opvangcrisissen lijkt het ministerie nu minder ver te willen gaan.
Op basis van meerdere signalen lijkt er een specifiek besluit te komen van het ministerie, net zoals in 2016 ook bij de opvang van vluchtelingen uit Syrië het geval was. Naar verwachting wordt hierin aangegeven dat de gemeente geen btw-ondernemer is en dus geen aftrekrecht heeft. Wel lijkt ruimte te worden geboden voor een gedeeltelijk recht op compensatie van btw omdat er voor de beheerstaken geen sprake is van de bevoordeling van een individuele derde. Zoals het nu lijkt zal mogelijk 30% van de kosten als btw compensabel worden goedgekeurd en 70% van de kosten als kostprijsverhogend worden aangemerkt. Dit kostprijsverhogende effect zou dan in de vergoeding van € 100 per dag zijn ‘verdisconteerd’. Enige aanleiding voor deze stelling hebben wij echter niet eerder gesignaleerd en lijkt daarmee achteraf bepaald. Het besluit en deze specifieke btw verdeling is er echter nog niet. Kortom de partiële dan wel volledige btw compensatie mogelijkheid blijft tot nu toe onzeker. Wij adviseren daarom om tot nader order de btw kostprijsverhogend te boeken totdat het besluit wordt gepubliceerd.
Meer weten?
Wij hebben meerdere casussen gehad als deze en helpen u graag verder hierin. Wilt u meer weten over de gevolgen of wilt u weten wat dit voor uw organisatie in de praktijk betekent? Aarzel dan niet contact op te nemen met Nikita Brameijer.
