In een conclusie voor de Hoge Raad geeft de advocaat generaal (AG) aan dat subsidies van de NOvA aan een stichting, die als enig doel het ondersteunen van de Tuchtcolleges voor de tuchtrechtspraak voor advocaten heeft, belast zijn met btw. Het dienen van een algemeen belang neemt niet weg dat er sprake is van verbruik.
Achtergrond
Sinds enkele jaren is de NOvA verplicht om de kosten van de tuchtrechtspraak voor haar rekening te nemen. NOvA heeft voor een efficiënte ondersteuning van de Tuchtcolleges in 2015 een stichting opgericht. Griffiers en ondersteunend personeel van de verschillende Tuchtcolleges zijn direct in dienst bij deze stichting. Verder verzorgen zij de locaties, beveiliging en catering van de zittingen. Voor deze taken krijgt de stichting van de NOvA een kostendekkende subsidie waarbij overschotten het volgende jaar worden verrekend.
Overwegingen AG
Het eerste arrest dat de AG aanhaalt is het arrest Mohr. In dit arrest krijgt een boer subsidie van de overheid voor het stoppen van zijn melkproductie. Er zijn in deze situatie geen goederen of diensten voor eigen gebruik aangeschaft, alleen het algemeen belang is bevorderd. Het voordeel van een stoppende melkveehouder komt toe aan alle overblijvende melkveehouders, niet aan aanwijsbare individuen. Er is hier geen sprake van een btw-belaste prestatie.
Daarna komt het arrest Apple and Pear Council voorbij. In deze situatie was geen sprake van een direct verband tussen de wettelijk verplicht bijdrage van de individuele telers en de mogelijke voordelen. In zo’n geval is er geen sprake van een dienst dus geen btw belaste handeling.
Vervolgens komt het ‘eigen activiteiten’-criterium van de Hoge Raad voorbij. Bij activiteiten die men ook zonder subsidie verrichten, is in de regel geen sprake van verbruik. Een voorbeeld hiervan is een gemeente die de exploitatie van sportaccommodaties uitbesteedt aan een eigen B.V. Hierbij is geen sprake van eigen activiteiten. Zonder subsidie zou de B.V. die activiteiten niet ondernemen. De AG koppelt het eigen activiteitencriterium aan het rechtstreekse verband dat moet bestaan tussen een betaling en een voordeel.
Voor de beoordeling van verbruik is het dus nodig om het eigen belang, waarbij aan te wijzen individuen voordeel hebben, af te zetten tegen het collectieve belang, waarbij er geen individueel aanwijsbaar voordeel is. Enkel het gegeven dat een bepaalde prestatie ook een algemeen belang dient, is niet voldoende om te concluderen dat er geen verbruik is.
Beoordeling van de subsidie
Voor de diensten die de stichting verricht is volgens de AG maar één conclusie mogelijk: de Tuchtcolleges zijn individueel aanwijsbare gebruikers. Zij hebben direct voordeel van het personeel van de stichting, de geregelde zalen, catering en beveiliging. Dat de stichting met een efficiënte invulling van de tuchtrechtspraak ook een algemeen belang dient, doet daar niet aan af.
Ook het gegeven dat NOva voor de diensten van de stichting betaalt en niet de Tuchtcolleges zelf, staat een rechtstreeks verband niet in de weg. De stichting ontvangt de subsidie alleen omdat zij de activiteiten voor de Tuchtcolleges verricht.
Gevolgen voor de praktijk
Bij het verstrekken van subsidies is het van belang om na te gaan of deze belast zijn met btw of niet. Er moet vastgesteld worden of er sprake is van individuele afnemers en een rechtstreeks verband. De AG geeft aan dat de manier waarop subsidies tot stand komen invloed heeft op de vraag of er een rechtstreeks verband is. Te denken valt bijvoorbeeld aan het betalen van een subsidie vooraf of achteraf of vaste bedragen versus variabele bedragen.
Verstrekt u subsidies? Laat u dan bijstaan door experts op het gebied van btw. De dienstverlening van Fiscaliade is specifiek toegespitst op de publieke sector en omvat onder andere het beoordelen van subsidierelaties en een eventuele btw-heffing hierover. Voorkom op deze manier vervelende verrassingen achteraf.
Meer weten?
Als u vragen of opmerkingen heeft, dan kunt u contact opnemen met onze btw-specialist Nikita Brameijer, nikita.brameijer@fiscaliade.nl, 06 21 93 43 61 of uw vaste aanspreekpunt.
